Łożysko to niezbędna część umożliwiająca płynny ruch oraz zmniejszająca tarcie pomiędzy dwoma elementami układu. Istnieje wiele rodzajów łożysk w zależności od ich budowy, materiału, z którego są wykonane, czy dopuszczalnych obciążeń. To powoduje, że łożyska mają bardzo szerokie zastosowanie. Znajdziemy je zarówno w zabawkach dla dzieci, jak i ciężkich maszynach przemysłowych. Jakie jeszcze jest zastosowanie łożysk?
Łożyska toczne – najpopularniejszy rodzaj łożysk
Łożyska toczne to najczęściej wykorzystywany w przemyśle rodzaj łożysk. Złożone są z dwóch pierścieni, pomiędzy którymi znajdują się elementy tłoczne mające za zadanie wprawianie pierścieni w ruch. Pierścienie określa się odpowiednio jako wewnętrzne i zewnętrzne w zależności od położenia w stosunku do wału. Łożyska toczne określają w zasadzie całą grupę mechanizmów, która dzieli się na mniejsze podgrupy ze względu na swoją konstrukcję, a dokładniej rodzaj elementów tłocznych. Można więc wyróżnić łożyska kulkowe, stożkowe, czy walcowe, które ze względu na swoją specyficzną budowę mają inne zastosowania.
Zastosowanie łożysk kulkowych
W tego rodzaju łożyskach elementami tocznymi są specjalne kulki umieszczone pomiędzy pierścieniami. Przez wiele lat były wykonywane z metalu, jednak obecnie powszechnie wykorzystuje się łożyska kulkowe polimerowe, które cechują się większą odpornością na korozję, a także nie wymagają smarowania. Metalowe łożyska kulkowe są jednak nadal stosowane w maszynach o sporych obciążeniach lub wymagających precyzji działania. Gdzie więc można spotkać łożyska kulkowe? Przede wszystkim w przemyśle maszynowym, chemicznym, przy produkcji narzędzi laboratoryjnych, a także w rowerach i kolejkach górskich.
Zastosowanie łożysk stożkowych
Łożyska stożkowe to łożyska z elementami tocznymi, które mogą przenosić obciążenia osiowe oraz promieniowe. Zwykle stosowane są w skrzyniach biegów, przekładniach i mechanizmach różnicowych. Stożkowy kształt wałeczków pozwala na równomierne rozłożenie obciążenia przy jednoczesnym zmniejszeniu tarcia, a koszyki i przekładki utrzymują wałeczki we właściwym położeniu. Łożyska stożkowe są dostępne w wielu rozmiarach, co umożliwia dopasowanie ich do konkretnego urządzenia. Ogólnie rzecz biorąc, łożyska stożkowe mają dłuższą żywotność niż inne rodzaje łożysk i mogą pracować przy większych prędkościach, dlatego najczęściej wykorzystywane są w przemyśle samochodowym.
Zastosowanie łożysk walcowych
Łożyska walcowe są wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu – motoryzacji, rolnictwie, budownictwie, górnictwie i produkcji. Łożyska te są zaprojektowane do przenoszenia znacznych obciążeń przy dużych prędkościach. Wynika to z dużej powierzchni styku łożyska z wałem, a także ze stosunkowo niewielkiej liczby elementów tocznych. Łożyska walcowe są zwykle wykonane ze stali i dostępne są w różnych rozmiarach, co umożliwia zastosowanie w wielu miejscach między innymi samochodowych skrzyniach biegów, pompach, kompresorach, a także koparkach i spychaczach.
Artykuł powstał we współpracy z firmą alexhp.pl zajmującą się sprzedażą łożysk.